Bataryalı Elektrikli Araç Satışlarının Büyüme Hızı Dünyada Yavaşlarken Türkiye’de Artıyor
Elektrikli araç satışlarının oranı artmaya devam ederken belirli pazarlardaki farklılıklar dikkat çekiyor. Türkiye’deki satışlar yüzde215 artmakla birlikte bunda bir önceki yılın düşük rakamlarının payı büyük.
PwC’nin strateji danışmanlığı grubu Strategy& tarafından elektrikli araç sektörüne yönelik yapılan araştırma, otomotiv sektörünün global anlamda nasıl bir elektrikli araç dönüşümünden geçtiğini ortaya koyuyor. Sektörün hem adet hem de yenilik anlamında en iddialı ülkesi haline gelen Çin, global oranlardaki artışı da doğrudan etkiliyor. Strategy& tarafından 20 ülke özelinde gerçekleştirilen araştırmaya göre analiz edilen pazarların tümünde, 2023’ün üçüncü çeyreği, bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 26 artış gösterdi. Araştırma, Çin pazarındaki büyümenin yavaşlamasının, bu oranın daha fazla artmasını engellediğini de gösteriyor. Buna göre, Çin’deki bataryalı elektrikli araçlar (BEV), 2023’ün üçüncü çeyreğinde analiz edilen tüm pazarlardaki satışın üçte ikisini oluşturdu. Çin’in BEV satış büyümesi, büyük ölçüde zayıflayan ekonomik görünüm nedeniyle son birkaç aydır yavaşlama eğilimi gösteriyor ve sonuçların yayınlandığı dönemde, iki yıl önceki seviyenin bile önemli ölçüde altına düşmüş durumda.
Strategy& ve PwC Autofacts iş birliğiyle gerçekleştirilen pazar trendlerine ilişkin son araştırma, BEV satışlarındaki güçlü performansın, analize dahil edilen ülkeler özelinde 2024 yılında yüzde35’lik bir büyüme yaşanacağını öngörüyor. Güncel raporda dikkat çeken ülkelerden Güney Kore, BEV satışlarındaki artışın, ilgili dönemde analiz edilen tüm pazarlarda toplam araç satışından daha yüksek bir büyüme oranına ulaştığını gösteriyor. Güney Kore, ABD’deki yüzde62’ye karşı yüzde17 ve Almanya’daki yüzde 59’a karşı yüzde18’lik oranlardan daha yüksek bir başarı elde ederek öne çıkıyor.
Türkiye’de yerli faktörü ve yeni markalar yüzde 1214’lük artış getirdi
PwC Strategy& Türkiye Lideri Kağan Karamanoğlu rapor ile ilgili değerlendirmesinde şunları söyledi: “Türkiye’de elektrikli araçlara olan ilgi her geçen gün artıyor. Tüketicilerin bu ilgisi, yerli üretim elektrikli modeller ve yeni markaların pazara girmesinin de etkisiyle ciddi bir büyümeye neden oldu. 2023’ün üçüncü çeyreğinde geçtiğimiz yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 1214 gibi oldukça yüksek bir artış yaşanan Türkiye BEV araç pazarının toplam payı ise diğer ülkelerin gerisinde bulunuyor. BEV kategorisindeki araçların tüm araç satışları içindeki payı 2022’nin aynı döneminde sadece yüzde1 iken 2023 verilerinde bu oran yüzde5’e kadar yükseldi.
Diğer yandan elektrikli araç dönüşümünün bir diğer önemli kategorisi olan hibrit araçların pazar payındaki artış da dikkat çekiyor. Tüm araç satışları içinde payı yüzde10’u aşan hibrit araçların satışları, geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde132 arttı. Türkiye pazarında PHEV araç satışları da artan ilginin yansımalarının görüldüğü bir alan oldu. Tüm araç satışlarında pazar payı yüzde1’in altında olan PHEV araçlar geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre yüzde215 yükselse de adet bazında oldukça düşük bir seviyede yer alıyor” dedi.
BEV araçlar Avrupa’da hızla artıyor
Araştırma verilerine göre Avrupa’da BEV pazarının 2024’te yüzde43 büyümesi öngörülüyor. Bununla birlikte, kıtanın kuzey ve güney bölgelerindeki farklılıklar dikkat çekiyor. Geleneksel üreticilerin yoğun olarak yer aldığı Almanya pazarında önemli bir hareketlilik bulunuyor. Rapora göre, Alman otomobil üreticileri BEV araçlar özelinde yılın ilk dokuz ayında, küresel pazarın neredeyse iki katı daha hızlı büyümeyi başardı ve arayı kapatıyor. Almanya’daki bir diğer ilginç nokta ise kısaca PHEV olarak tanımlanan şarj edilebilir hibrit araçların durumu. Çin’de bu tip araçlar yeniden popüler hale gelirken Almanya bu teknolojiyi daha fazla takip etmeyecek.
Araştırma bulgularına göre Avrupa’nın en büyük beş pazarını oluşturan Fransa, Almanya, İtalya, İspanya ve Birleşik Krallık’taki BEV araç satışları, 2023’ü üçüncü çeyreğinde 2022’nin aynı dönemine kıyasla yüzde 49 arttı.
En kuvvetli büyüme yüzde59 ile Almanya’da görülürken, Birleşik Krallık ve Fransa’daki BEV pazarları da 2022’nin üçüncü çeyreğine kıyasla yüzde42 ve yüzde40 yükselerek güçlü bir duruş sergiledi. İspanya’daki BEV satışları ise adet bazında düşük olmakla birlikte yüzde 57 yükseldi. Tüm araç satışları içinde BEV oranı ise artmaya devam ediyor. Almanya’da satılan araçların yüzde 18’i BEV kategorisindeyken Birleşik Krallık ve Fransa’da yüzde16, İspanya’da ise yüzde6 seviyesinde bulunuyor.
İlk beş pazardaki PHEV araçların durumuna bakıldığında ise geçen yılla paralel olduğu görülüyor. İngiltere ve Fransa PHEV araç pazarları sırasıyla yüzde 62 ve yüzde 49 büyümüş olsa da Almanya’daki yüzde 42’lik düşüş toplam PHEV satışlarının çok değişmemesine neden oldu.
Avrupa’daki elektrikli araç dönüşümünün oran bazında en yüksek olduğu Kuzey Avrupa ülkelerinde ise bu araçlara olan ilgi gücünü koruyor. 2023 üçüncü çeyrek itibariyla BEV araçlardaki duruma bakıldığında, geçen yılın aynı dönemine göre Hollanda’da yüzde 68, İsveç’te ise yüzde 56’lık artış yaşandı. 2023 yılı tüm araç satışlarında yüzde 83’lük BEV satışları pazar payıyla oran olarak dünya liderliğini elinde bulunduran Norveç’te ise satışlar doygunluk noktasına ulaşıldığı için bir önceki çeyreğe oranla yüzde5 geriledi.
ABD’de BEV toplam pazardan daha hızlı büyüdü
ABD’deki tabloya bakıldığında ise BEV pazarının, tüm araçlardan daha hızlı büyüdüğü görülüyor. 2023 yılının üçüncü çeyreğinde 2022’nin aynı dönemine göre BEV satışlarında yüzde62’lik büyüme yaşanırken tüm araç satışlarında yüzde 17’lik bir yükseliş yaşanması, BEV pazarının artan gücünü onaylayan bir gösterge.
Diğer yandan, 2023 yılı tüm araç satışlarında BEV araçların pazar payı sadece yüzde 7 seviyesinde bulunuyor. Oran düşük görünmekle birlikte 2021’in üçüncü çeyreğindeki oranın yüzde2 olması üç kattan fazla bir artış yaşandığını gösteriyor. Hükûmet teşvikleri, popüler yeni modeller ve ülkedeki şarj altyapısının genişlemesi BEV araçlara olan talebi canlı tutmaya yardımcı oluyor.
Uzak Doğu’da Çin etkisi
BEV araçların hem adet hem model bazında en yoğun olduğu ülkelerden olan Çin’de ise, 2023’ün üçüncü çeyreğinde, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde16’lık artış yaşanmış durumda. Bu oran, aynı dönemdeki toplam araç satışlarının yüzde6’lık yükselişini kolayca geride bırakmış olmakla birlikte, 2021 ve 2022’de yaşanan yüzde 172 ve yüzde 85 gibi oranların bir hayli gerisinde bulunuyor. Büyüme oranlarındaki bu yavaşlamada Çin’in zayıflayan ekonomik görünümü ve PHEV araçlara olan talebin artması faktörleri öne çıkıyor.
Elektrikli araçlarda marka ve model bazında diğer ülkelere göre geride kaldığı düşünülen Japonya’da ise hibrit araçların öne çıktığı görülüyor. Ülkedeki elektrikli araç pazarının neredeyse tamamı, 2023 yılı tüm araç satışlarında pazar payı yüzde 54 olan hibrit araçların hakimiyetinde bulunuyor. BEV özelinde bakıldığında ise 2023’ün üçüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 42’lik bir yükseliş yaşansa da BEV pazarı toplamda yalnızca yüzde 2’lik bir paya sahip.
Otomotiv sektörünün önemli üreticilerinden biri olan Güney Kore’de ise BEV satışları genel global görünümün aksine düşüş gösteriyor. 2023’ün üçüncü çeyreğinde, 2022’nin aynı dönemine kıyasla yaşanan yüzde 28’lik gerileme, Güney Kore’yi, analize dahil edilen ülkeler arasında düşüş yaşanan tek ülke yapıyor.
